AKÜ Fen Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü öğretim üyesi Dr.Talat Koçak, medya03.com’dan Başak Erdoğan’ın konuğu oldu. Program moderatörü Başak Erdoğan’ın, “1 Mayıs neyi temsil ediyor?” sorusunu cevaplayan Dr.Talat Koçak şunları söyledi:
“1 Mayıs neden önemli? İşçi bayramı olarak değil, tüm emekçilerin bayramı olarak kutlanıyor. Emek kutsaldır, emeğe çok önem verilmiş. İslamiyette de işçinin alnının terinin kurumadan hak ettiğini verin diye bir hadiste var. Bu anlamda çok önemli emek. Hem kutsal metinlerde, hem diğer yasalar nezdinde de emeğin önemli olduğunu biliyoruz.”
KÖLELİK KALDIRILDI AMA HERKESİ KÖLE YAPTILAR!
“Amerika’nın keşfi 1492’dir. 1492’den sonra Avrupa’daki pek çok insan oraya aktı.” diyen Dr.Koçak sözlerini şöyle sürdürdü:
“İngiltere’den 1600 lü yıllardan itibaren puritan dediğimiz bu Protestanlığın bir kolu ‘Çalışmayı ibadet olarak gören bir kitle’ Amerika’ya geldi. Ve onlar oradaki kapitalizmi İncil’le barıştırarak yeni bir siyasi hava, dini hava, sosyolojik bir hava yaratmış oldular.
Amerika dediğimizde siyahilerin, Çinlilerin, ispanitlerin ezildiği bir tarih karşımıza çıkıyor. Tabi kölelik kaldırılmış ama herkesi köle yapmışlar. Köleliğin kaldırılması aslında insani gerekçeler değil. Kölenin günlük masrafı daha çok, işçinin maliyeti daha düşük olduğu için maliyet hesaplarından dolayı kölelik kaldırılıyor. Pek çok kişi kölelik şartlarından bile az, daha kötü şartlarda çalışmaya başlıyorlar.”
EMEK MÜCADELESİ 1881 YILINDA BAŞLIYOR
8 saat iş günü için bir çok insanın hayatını kaybettiğini ifade eden Dr.Talat Koçak şunları söyledi:
“1881 yılında yarım milyon işçiyi temsilen kurulan Örgütlü Meslek Ve Emek Birlikleri Federasyonu 8 saatlik iş günü talebi. İyi ki o dönemde mücadele etmişler. En azından günün 3’te 2’sini kendine ayırabiliyorsun. ABD’nin Chicago eyaletinde 41 tekstil işçisi bir eylem yapıyor ve bu eylem kanlı şekilde bastırılıyor. Aynı kentte bir fabrikada 8 saat iş günü için greve çıkan 1400 işçi işten atılıyor, aynı tarihlerde greve çıkanlara ateş açılıyor ve 4 işçi ölüyor. Gerçekten bu haklar kolay alınmamış. 1 Mayıs 1886 yaklaşık 350 bin işçi greve çıkıyor. İşçi sınıfının böylesine örgütlü bir mücadelesini ilk defa o dönemde rastlıyor ve tüm ülkede yaşam duruyor. İşçilerin üretimden gelen güçlerini bir şekilde yaşamı durdurarak güçlerini göstermiş oluyorlar. 1 Mayıs sonrası işten atmalar, baskılar çoğalıyor. Olaylara neden oldukları gerekçesiyle 8 işçi hakkında idam kararı veriliyor.
İşçi önderlerinin cenaze törenine yüzbinlerce insan katılıyor. 1889’da Paris’te düzenlediği kongrede Amerikan işçilerinin mücadelesini desteklemek amacıyla Dünya çapında gösteriler düzenliyorlar. 1890’da başlamak üzere 1 Mayıs’ı Uluslararası Birlik, Mücadele ve Dayanışma günü olarak kabul etmişler.” dedi.
Dr.Talat Koçak’la yapılan röportajın tamamını https://youtu.be/UwWv5bkWw3k adresinden izleyebilirsiniz.
