Afyonkarahisar Atatürk Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi Psikolojik Danışman ve Uzman Aile Danışmanı Sevda Doğan medya03.com’da Rasime Fedakar’ın hazırlayıp sunduğu ‘Sözün Özü’ programının konuğu oldu. Zorbalık konusunun işlendiği programda konuşan Doğan, “Maalesef zorbalık kimileri için de bir var olma biçimine dönüşüyor.” dedi.
ESER MİKTARDA ZORBALIK KİŞİYİ DAHA İLERİYE TAŞIYABİLİR
Zorbalığın tarifini yapan Doğan şunları söyledi:
“Zorbalık bir kişinin diğerine karşı uyguladığı ya da bir grubun kendisinden daha güçsüz bir gruba kasıtlı olarak uyguladığı zarar verme davranışıdır. Bu eylemler fiziksel, sözel, cinsel, duygusal ya da siber zorbalık şeklinde meydana gelebiliyor.
Aslına bakarsanız eser miktarda zorbalık kişiyi daha da ileriye taşıyabilir. Örneğin: Hastalıklardan korunmak için aşı oluyoruz. Aşı yoluyla bize, korunmak istediğimiz virüsün ufak bir örneğini enjekte ediyorlar. Neden? O virüsle karşılaştığımızda daha dayanıklı olabilelim diye. Bir miktar zorbalıkla karşılaşmak da bizi daha dirençli hale getirebilir.
Ancak şu an baktığımızda toplumumuzda çok fazla helikopter ebeveynler var ve bu ebeveynlerin sergilediği tutum sebebiyle maalesef bu direnç çocuklarda oluşmuyor. Bu çocuklarda toplumun ilerideki temsilcileri olacağı için nesiller maalesef dirençli büyümüyorlar. Helikopter ebeveynlerin çocukların üzerinde sürekli dönerek, hep onları takip etmeleri, gözetlemeleri, her zorlukta onların her ihtiyacını gidermeleri durumu. Helikopter ebeveyn dediğimiz bu. Çatışma, uzlaşma, iletişim kurma becerileri gelişmiyor. Bu hayata maalesef 1-0 yenik başlıyorlar ve zorba çocuklar tarafından da hedef haline geliyorlar.
ZORBA DAVRANIŞI OLAN ÇOCUKLAR ÇOĞUNLUK LİDER ÖZELLİKLİ ÇOCUKLAR
Okullarda yaşanan akran zorbalığı ile ilgili değerlendirmelerde bulunan Doğan şunları söyledi:
“Okullarda akran zorbalığına sıkça rastlıyoruz. Burada öğretmenlere çok büyük iş düşüyor. Çünkü; çocuklar zor durumda kaldıklarında bir öğretmenden yardım istiyorlar. Bu her zaman sözel olmayabilir, davranış diliyle de ifade ediyorlar. Öğrenciyi iyi takip eden bir öğretmen muhakkak çocuktaki değişikliği fark ediyor. Öğrenci grupları için de zorba davranışı olan çocuklar çoğunlukla lider özellikte çocuklar olduğu için yaşanan sorunları etraflıca incelediğimizde oklar onları gösteriyor.”
ZORBA ÇOCUKLAR FİZİKSEL YA DA DUYGUSAL OLARAK İNCİNMİŞ ÇOCUKLAR!
Zorba çocukların özelliklerinden bahseden Doğan şunları söyledi: “En dikkat ettiğim, en riskli bulduğum, en korktuğum konuların başında cinsel istismar ve siber uşaklaştırma dediğimiz siber taciz geliyor. Öncesinde; zorba çocukların davranışlarından kısaca bahsetmek isterim. Bu insanların kim olduğunu ve ne yapmamız gerektiğini bilirsek, bu konuda bilinçlendirebilirsek, kendilerini bu kişilere karşı daha iyi koruyabilirler ya da zorba olan kendileri ise kendilerini frenleyebilirler.
Bu çocuklar çoğu zaman duyulmayan ve ailesinde şiddet görmüş çocuklar. Fiziksel ya da duygusal olarak incinmiş çocuklar. Biz; insan olarak yaratılış, varoluşsal anlamda baktığımızda sevilmeden önce görülmek isteriz. Yani o varlığımızın varoluşsal anlamdaki bütünlüğümüzü biri tarafından görülmesini isteriz. Psikolojide aynalama ihtiyacı deriz.
Bu zorbaca davranan çocukların en belirgin özelliği temeldeki ihtiyacı, sevilmekten önce görülme ihtiyaçları. Maalesef zorbalık kimileri için de bir var olma biçimine dönüşüyor. Yani; ben zaten kötü biriyim, dolayısıyla ben kötü olduğum için, bu benim içime işlediğinden, bir kimliğim hâline geldiğinden ne yapmam gerekir? Birine zarar vermem gerekir. Bir çocuğu itmem gerekir, onunla alay etmem gerekir ya da yetişkin biriysen şayet onun hakkında dedikodu çıkartabilirim. Ya da onu psikolojik olarak rahatsız edecek bir baskı kurabilirim.”
TOPLUMUN HER AŞAMASINDA ŞİDDET KARŞIMIZI ÇIKIYOR
Suça meyilli çocukların ağırlıklı olarak anne-babaların sahiplenmediği, dışlandığı çocuklardan oluştuğunu ifade eden Doğan şunları söyledi:
“Toplumda şiddet gitgide artıyor. Amerikan filmlerinde gördüğümüz, böyle ütopik şeymiş gibi izlediğimiz olaylar maalesef başımıza gelmeye başladı. Okul çıkışı bakıyorsunuz, bir çocuk diğeri tarafından hunharca delik deşik edilmiş ya da bir bakıyorsunuz öğrenci ya da öğrencilik dışındaki biri gelmiş öğretmeni okulda katletmiş. Toplumun her aşamasında maalesef şiddet karşımıza çıkıyor. Bunu çok üzülerek anlatıyorum ama bunlar sahipsiz insanlar, sahipsiz çocuklar. Anne babalarının sahiplenmediği, dışladığı, görmediği çocuklar.”
TÜRKİYE’DE İYİ HAL İNDİRİMLERİ, YETERLİ YAPTIRIMLARIN UYGULANMAMASI KADINA ŞİDDETİ ARTIRIYOR!
Türkiye’de iyi hal indirimleri, yeterli yaptırımların uygulanmaması nedeniyle kadına yönelik şiddetlerin arttığını ifade eden Doğan şunları söyledi:
“Kadına yönelik şiddet çok geniş bir konu. Ben İtalya örneğini anlatmak istiyorum. İtalya'da 2023 yılında hamile bir kadın, eski erkek arkadaşı tarafından fare zehiri verilerek küçük dozlarda yavaş yavaş bilinçli ve kasti olarak zehirleniyor ve öldürülüyor. Anne ve bebek maalesef hayatını kaybediyorlar. Sonra kanlarından alınan örnekten bu tespit ediliyor. Bu olay toplumsal olarak büyük bir infiale yol açıyor ve kadın cinayetlerine bağımsız bir suç olarak tanımlayan ve bu suça şartlı tahliyesiz ömür boyu hapis cezasını öngören yasa tasarısı düzenlenmesine vesile oluyor bu kötü olay. Tasarı Temmuz 2025’de Senatodan oy birliğiyle geçiyor. Şimdi ise yürürlüğe girmesi bekleniyor.
Ülkemizde olduğu gibi iyi hal indirimleri, yeterli yaptırımların uygulanmaması maalesef kadına yönelik şiddetleri arttırıyor ya da yetersiz kalıyor. Bir Kamu Araştırma Merkezi tarafından 1 Ocak - 3 Nisan 2025 tarihleri arasında yayınlanan istatiklere göre; 98 kadın katledilmiş, 156 kadın şüpheli bir şekilde hayatını kaybetmiş, 207 kadın şiddet ve yaralanmaya maruz kalmış 240 kadın seks işçiliğine zorlanmış, 41 kadın cinsel istismara uğramış ve 5 kadın da tecavüze maruz kalmış.” ifadelerini kullandı.
Programın tamamını aşağıdaki linkten izleyebilirsiniz.
